نوروز در مکتب اهل بیت علیهم السلام

(( نوروز از نگاه اهل بیت ، علیهم السلام و مکتب تشیع  ))

 ابتدا چند روایت در مورد نوروز را ذیلاً نقل می کنیم و سپس به داوری و توضیح پیرامون آنها می پردازیم :

1- پیامبراسلام (ص ) فرمودند:

فنَیرِزُوا إن قَدَرتُم کُلَّ یَومٍ یَعنی تَهادَوا و تَواصَلُوا فِی اللَّهِ.

اگر می‏توانید هر روز را نوروز کنید ؛ یعنی در راه خدا به یکدیگر هدیه بدهید و با یکدیگر پیوند داشته باشید.

???? (دعائم الإسلام ، ج ۲ ، ص ۳۲۶ )

2- قال الصادق ( ع ) :

یوْمُ النَّیْرُوزِ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی یَظْهَرُ فِیهِ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ وُلَاةَ الْأَمْرِ . وَ مَا مِنْ یَوْمِ نَیْرُوزٍ إِلَّا وَ نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِیهِ الْفَرَجَ لِأَنَّهُ مِنْ أَیَّامِنَا حَفِظَتْهُ الْفُرْسُ وَ ضَیَّعْتُمُوه‏.  

شیخ احمد بن فهد حلى در کتاب «مهذب» و دیگران در تألیفات خود از معلى بن خنیس و او از حضرت صادق علیه السّلام روایت کرده است که فرمود: نوروز، روزى است که قائم ما اهل بیت و صاحب امر خلافت در آن روز قیام مى‏کند . و هیچ روز نوروزى نیست مگر اینکه ما در آن انتظار فرج داریم. زیرا نوروز از روزهاى ماست. ایرانیان آن روز را حفظ کردند، ولى شما عربها آن را از دست دادید !

????( بحار الأنوار ، علامه مجلسی ج ‏52 ص  308 )

3-‏ قال الصادق ( ع ) :

أنَّ یَوْمَ النَّیْرُوزِ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی أَخَذَ فِیهِ النَّبِیُّ (ص) لِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (ع) الْعَهْدَ بِغَدِیرِ خُمٍّ فَأَقَرُّوا لَهُ بِالْوَلَایَةِ فَطُوبَى لِمَنْ ثَبَتَ عَلَیْهَا وَ الْوَیْلُ لِمَنْ نَكَثَهَا.مَا مِنْ یَوْمِ نَوْرُوزٍ إِلَّا نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِیهِ الْفَرَج‏.

امام صادق علیه السلام می‌فرماید: نوروز روزی‌ست که در آن پیامبر صلی الله علیه و آله برای حضرت علی علیه السلام در غدیر خم پیمان گرفت و آنانکه آنجا بودند به ولایت آن حضرت اقرار کردند و خوشا به حال کسی که بر آن ثابت قدم ماند و وای به حال کسی که آن پیمان و عهد ولایت را شکست .

????(بحارالانوار جلد ۵۹ )

4- امام صادق علیه السّلام فرمودند:

ما مِن يَومِ نَيروزٍ إلاّ و نَحنُ نَتَوقَّعُ فِيهِ الفَرَجَ لأِنَّهُ مِن أيّامِنا و أيّامِ شِيعَتِنا

هيچ نوروزي نيست مگر آن كه ما در آن روز منتظر فرج [ظهور قائم آل محمّد صلي الله عليه و آله و سلم] هستيم؛ چرا كه نوروز از روزهاي ما و شيعيان ما است.  

????( مستدرك الوسائل ، ج 6 ، ص 352 )

5- أتی علی(ع) بهدیة النَّیروز، فقال(ع):

 «ما هذا؟». قالوا: یا أمیرالمؤمنین! الیوم النَّیروز. فقال(ع): « إصنَعوا لَنا کُلّ یَومٍ نَیروزاً ».

برای علی(ع) هدیه نوروز آوردند. فرمود: «این چیست؟». گفتند: ای امیرمؤمنان! امروز، نوروز است. فرمود: هر روزِ ما را نوروز سازید.

???? (مَن لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300 )

6- روی أنّه قال علی (ع) : نیروزُنا کُلَّ یَومٍ.  

روایت شده است که علی(ع) فرمود: هر روزِ ما  نوروز است.

???? (من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300)

7- امام علی(علیه السلام) فرمودند:

کلُّ یَومٍ لا یُعصَی اللَّهُ فیهِ فَهُوَ عِیدٌ .

هر روزی که در آن خداوند نافرمانی نشود ، عید است.

????( نهج ‏البلاغه ، حکمت ۴۲۸ )

 

 شرح و توضیح روایات فوق توسط حکیم :

???? واژه ی ( عید ) از ماده عود به معنی بازگشت است که یکی از مصادیق آن بازگشت از گناه و ظاهر شدنِ نورانیت و صفای بندگی است فلذا علی (ع) فرمودند : ( هر روز که در آن معصیت نشود ، عید است ) اینگونه است که بهار واقعی و تحول حقیقی و نوروز ، در درون ما تحقق می یابد .
 
????یکی دیگر از مصادیق عید ، که در روایات بالا بدان اشاره شده ، غدیر ولایت است کما اینکه خداوند سبحان، اِکمال دین و تمامیّتِ نعمتش را به ولایت امیرالمؤمنین (ع) منحصر فرموده : (الْيَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِينَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْکُمْ نِعْمَتِي )  ( آیه 3 ،سوره مائده ) .

????با کمی تأمل و امعانِ نظر در روایات فوق در می یابیم که «نوروز» در روایات اهل بیت (ع) ، با تَعریب ، بصورتِ «نَیروز» آمده ولی حضراتِ معصومین (ع) هرگز آنرا به یک روز خاص در طول سال شمسی ( روز اوّلِ «حَمَل» - روز اوّلِ فروردین  ) مختص ندانسته بلکه مصادیق دیگری برای آن ذکر فرموده اند :

????مانند : ( روز غدیر ، روز ظهور امام زمان عج ، هر روز که گناه نشود )  و از آن بالاتر اینکه معنای نوروز را چنان وسعت داده اند که به تمام ایام می تواند تعمیم یابد کما اینکه فرموده اند : ( هر روز ، نوروز است ) .

????در منطق اهل بیت ، نه تنها با سنت هائی مانند (صله ی رحم ) مخالفت نشده ، بلکه به آنها توصیه نیز گردیده لیکن مفهوم نوروز را توسعه داده و آنرا مختص به یک روز خاص ( اول فروردین ) نمی دانند و فرموده اند : ( إصنَعوا لَنا کُلّ یَومٍ نَیروزاً ، یعنی : هر روز را نوروز قرار دهید ) .

???? نکته ی حائز اهمیت اینکه اگر در روایات فوق ، نوروز به روز غدیر و یا هنگام ظهور امام زمان (عج) ،انطباق یافته ، البته منظور این نیست که واقعه ی غدیر ، در روزِ نوروز واقع شده  و یا ظهور امام زمان (عج) در این روز واقع می شود ، بلکه منظور آن است که نوروز واقعی و عیدِ حقیقی ،با ولایتِ علی (ع) و ظهور امام زمان (عج) پیوند ناگسستنی داشته و از مصادیق بارزِ آن است ، بنابر این شایسته است ، منتظرانِ ظهور امام زمان (عج) در انتظارِ چنین عید و نوروزی باشد .

???? اگر هر روز از ایامِ روزگار و لحظاتِ زندگیِ ما با ولایتِ علی (ع) ، پیوند خورده و رنگ بوی ولائی داشته باشد ، از اِندراس و کهنگی نجات یافته و قطعاً آنروز و آن لحظه ،  عیدِ حقیقی و نوروزِ واقعی خواهد بود .

اما کلام آخر اینکه : ( ای یوسفِ زهرا ) :

جدا از رویت ای ماه دل افروز
نه روز از شب شناسم نه شب از روز
وصالت گر مرا گردد میسر
همه روزم شود چون عید نوروز

********

اندر دل من ماهِ دل افروز تویی
بر رنجِ منِ غریب ، دلسوز تویی
شادند جهانیان به نوروز و به عید
عیدِ من و نوروزِ من ، امروز تویی

پیام شیعه | Shia نوروز ,امام ,ظهور ,علیه ,اینکه ,السلام ,ظهور امام ,امام زمان ,صادق علیه ,علیه السلام ,إصنَعوا لَنا ,کُلّ یَومٍ نَیروزاً ,نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِیه منبع